مشاوره خانواده
خانواده درمانی چیست؟
خانواده، بزرگترین منبع حمایت، آسایش و عشق است. اما می تواند بزرگترین منبع درد و اندوه نیز باشد. بحران سلامتی، مشکلات کار یا شورش نوجوانی، می تواند خانواده را به از هم گسیختگی و جدایی تهدید نماید.
خانواده درمانی می تواند خانواده ی را کمک کند تا به سلامت از طوفان بگذرد. خانواده درمانی می تواند کمک کند تا روابط پر تنش و تیره در بین اعضای خانواده وصل نماید و نحوه ی کار کردن خانواده با یکدیگر را بهبود بخشد. هر جایی که شما هستید، همسرتان، یک کودک یا حتی خواهر و برادر یا والد، خانواده درمانی می تواند کمک کند همه ی شما روابط هماهنگ تری داشته باشید.
مروری اجمالی بر خانواده درمانی
خانواده درمانی بر این عقیده استوار شده است که خانواده، یک سیستم اجتماعی منحصر به فرد، با ساختار و الگوهای ارتباطی خاص خود می باشد. این الگوها به وسیله عوامل بسیاری، شامل:
- عقاید و ارزشهای والدین
- شخصیت کل اعضا ی خانواده
- تاثیرات خانواده ی گستره (پدر بزرگها، مادر بزرگها، خاله، عمه، عمو، دایی)
تعیین می شود. به میزان تاثیر این متغیرها، هر خانواده شخصیت منحصر به فرد خود را، که شخصیتی قدرتمند و تاثیر گذار برهمه ی اعضا ی خود است، پرورش می دهد.
مفاهیم بنیادین در خانواده درمانی
- بیماری یکی از اعضا خانواده می تواند نشانه ای از یک مشکل بزرگتر خانوادگی باشد.
- درمان عضوی که به عنوان بیمار شناخته شده است، مانند درمان نشانه ای از یک بیماری است، اما بیماری او به تنهایی محسوب نمی شود. این احتمال وجود دارد که اگر فرد بیمار به تنهایی درمان شود، اما خانواده درمان نشود، عضو دیگری از خانواده بیمار خواهد شد. این چرخه تا زمانی که مشکلات کشف و درمان شوند ، ادامه خواهد داشت.
- هر تغییری در یکی از اعضا خانواده، بر ساختارو فردیت سایر اعضا ی خانواده تاثیر می گذارد.
- متخصصان سلامت که مدل سیستمی خانواده را مورد استفاده قرار می دهند، زمان توجه به فرد، همیشه کل خانواده را در نظر می گیرند. دیدگاه آنها این است که، هر شکل در یک عضو، در حکم نشانه ای از تغییر یا تعارض در گروه است.
خانواده درمانگر چه می کند؟
- به اعضای خانواده در باره ی چگونگی نقشهای خانوادگی به طور اعم و اخص و چگونگی نقش خودشان آموزش می دهد.
- خانواده را کمک می کند که بر عضوی که به عنوان بیمار شناخته شده، تمرکز کمتری داشته و بر خانواده به عنوان یک کل، بیشتر تمرکز نماید.
- در شناسایی تعارضات و اضطراب ها، مساعدت می نماید و خانواده را کمک می کند راهبردهایی را برای حل مشکلاتشان رشد دهند.
- به همه ی اعضا ی خانواده نیرو می بخشد؛ به طوری که آنها بتوانند با یکدیگر بر روی مشکلاتشان کار کنند.
- در خانواده، راههایی را برای برخوردی متفاوت با تعارضات و تغییرات آموزش می دهد. زیرا گاهی اوقات اعضای خانواده ، به شیوه ای با مشکلات برخورد می کنند که گویی، آنها بیشتر تمایل دارند نشانه های بیماری را رشد دهند.
در خلال جلسات خانواده درمانی
- از توانمندی های خانواده جهت کمک به اعضاء برای مواجهه با مشکلاتشان استفاده می شود.
- همه ی اعضای خانواده مسئولیت مشکلات را بر عهده می گیرند. گرچه ممکن است بعضی از اعضاء خانواده بیش از سایرین، نیازمند تغییر رفتارشان باشند.
- خانواده درمانی نوعی درمان بسیار فعال است و اعضا ی خانواده، اغلب وظایفی دارند. برای مثال ممکن است والدین بخواهند مسئولیت های بیشتری را به فرزندانشان واگذار نمایند.
تعداد جلسات در خانواده درمانی
تعداد جلسات مورد نیاز متفاوت است و به شدت مشکلات و تمایل اعضاء به مشارکت در درمان بستگی دارد. خانواده و درمانگر، اهداف مورد توافق طرفین را تنظیم می کنند ودر خصوص طول زمان دستیابی به اهداف گفتگو می کنند.
افراد حاضر در جلسه
شروع کار با حضور تمام اعضای خانواده است؛ اما همه ی اعضا ی خانواده در همه جلسات شرکت نمی کنند.
نتایج حاصل از شرکت در جلسات خانواده درمانی
- افرادی که در جلسات خانواده درمانی شرکت می کنند، بیشتر در باره خودشان و چگونگی نقش های خانوادگی شان می آموزند.
- برای کسب بهترین نتایج، لازم است که همه ی اعضا ی خانواده، با حضور یک درمانگر، با هم در جهت یک اهداف مشترک کار کنند.
- اگر یکی از اعضاء از شرکت در جلسات سرباز زند، سایر اعضای خانواده هم می توانند با شرکت در جلسات، از خانواده درمانی بهره ببرند.
کاربرد خانواده درمانی
- هر کس که دارای شرایطی است که با زندگی اش و زندگی سایر اعضای خانواده مداخلاتی دارد، می تواند از خانواده درمانی بهره مند شود.
- معمولا عملکرد های خانواده ای بهتر است که سطح پایین تری از استرس برای افرادی که مشکلات سلامتی دارند، داشته باشد.
- خانواده درمانی به طور موفقیت آمیزی برای درمان بسیاری از انواع متفاوت خانواده ها در موقعیت های مختلف به کار گرفته شده است، شامل چنین موقعیت هایی:
- والدینی که در روابطشان تعارضاتی دارند.
- کودکی که مشکل رفتاری یا تحصیلی دارد.
- کودکان یا نوجوانانی که مشکلات طولانی مدت با یکدیگر دارند.
- یک عضو خانواده که یک بیماری ذهنی مزمن دارد، مانند مشکلات استفاده از الکل یا افسردگی شدید.
- خانواده درمانی هم چنین می تواند قبل از شروع مشکلات مفید باشد. برای مثال: مرد و زنی که هر دو فرزندانی از ازدواج های قبلی شان دارند و می خواهند با هم ازدواج کنند. آنها می توانند به خانواده درمانگر مراجعه کنند تا یاد بگیرند چطور با هم زندگی کنند.
- مفاهیم خانواده درمانی می تواند در جلسات درمان فردی استفاده شود وبه ویژه برای افرادی مفید است که متعلق به خانواده هایی هستند که در آن بیماری یا سایر مشکلات وجود دارد.
- بزرگسالانی که در خانواده های با عملکرد ضعیف زندگی کرده اند و نیز کودکان می توانند از مفاهیم خانواده درمانی بهره ببرند.
این کار چگونه انجام می شود؟
خانواده درمانی در تعامل با مشکلات ارتباطی درون خانواده مفید است و می تواند کمک کند نشانه هایی چون اختلالات خوردن یا مشکلات استفاده از الکل کاسته شود. با این وجود ممکن است سایر انواع تخصصی تر درمانها، مانند درمان رفتاری، شناختی یا دارویی نیز به همان اندازه مورد نیاز باشد.
احتمال خطر در این موارد وجود دارد:
- اگر به نحو شایسته ای توسط یک مشاور متخصص خانواده هدایت نشود.
- اگر خیلی زود درمان متوقف شود.
- اگر یکی از اعضاء خانواده از مشارکت سر باز زند.